بدفهمی ها از کوهن
نویسندگان
چکیده
انتشار ویرایش چهارم از کتاب ساختار انقلاب های علمی توماس کوهن، به مناسبت پنجاهمین سالگرد انتشارش، با مقدمهٔ ایان هکینگ، ضرورت پرداختن به سهم مهم وی در سنت فلسفهٔ علم معاصر و اشارات و تنبیهاتی در باب انتساب برخی ایده ها به وی را دو چندان می کند؛ علی رغم رواج اصطلاحات و تعابیر و تأثیراتی که وی بر ذهن و زبان جامعهٔ علمی ما گذاشته، و هکینگ هم در مقدمهٔ جدیدی که بر کتاب نوشته به آن اشاره کرده، برخی بدفهمی ها و اسطوره سازی ها نیز راجع به وی صورت گرفته است. در این جا سخن خود را در چهار محور عمده، که از رایج ترین خوانش های نادرست از فلسفهٔ وی است، پیش می برم: یکی اهمیت نظریهٔ گشتالت در اعتقاد وی به ناپیوستگی در تاریخ علم؛ و دیگری تأکید بر این که وی برون گراست؛ و سوم این که دیدگاه معرفت شناسانهٔ وی به غایت اصیل و انقلابی است و درنهایت قرائت تجویزی یا توصیفی از اندیشه های کوهن.
منابع مشابه
نقد علم‌شناسی کوهن از منظر فایرابند1
کوهن و فایرابند از فیلسوفان علمی هستند که در بسیاری از جهات، دیدگاه‌های نزدیک و بعضاً مشترکی دارند. این دو فیلسوف به عقلانیتی آفاقی و جهان‌شمول باور ندارند؛ از این رو در عرف ادبیات فلسفی، دیدگاه‌های آنان را نسبی‌گرایانه تلقی می‌کنند. هر دو، از فیلسوفان نیمة دوم قرن بیستم هستند و واکنشی به جریان‌های پوزیتیویستی و نگتیویستی محسوب می‌شوند. این اندازه، شباهت و نزدیکی، این پرسش را در ذهن برمی‌انگیزد ...
متن کامل«گزینش نظریه» از دیدگاه تامس کوهن
این مقاله در پی تبیین و ارزیابی دیدگاه تامس کوهن درباره گزینش نظریه در علوم طبیعی است. فیلسوفان علم براساس تمایز دوتایی مقام کشف/ مقام توجیه بر آن بودند که چون فرایند کشف نظریه قاعده‌مند نیست، فرایند گزینش نظریه که مقام توجیه است ناگزیر باید قاعده‌مند باشد؛ وگرنه عینیت و عقلانیت علم از کف می‌رود. اما تامس کوهن دلیل می‌آورد که فرایند گزینش نیز چندان قاعده‌مند نیست؛ چون ملاک‌های مشترک گزینش از قب...
متن کاملنقد کوهن بر تجربه‌گرایی
فلسفة علم کوهن را آغاز دورة پساپوزیتیویستی دانسته‌اند. در این نوشتار با مرور نقدهای کوهن بر تجربه‌گرایی خواهیم دید او در این نقدها با تضعیف نقش معرفتی و توجیهی تجربه باعث تقویت نسبی‌گرایی و بسط آن به حوزة علوم طبیعی می‌شود. با این‌که کوهن نقدهایی جدی بر حلقة وین دارد، اما هم‌زمان برخی از اصول پوزیتیویستی آن‌ها را حفظ می‌کند؛ لذا برخی از مفسران کوهن نسبی‌گرایی را نتیجة منطقی اصول پوزیتیویستی می...
متن کاملارجاعگرایی و قیاس‌ناپذیری کوهن
هدف: هدف از این مقاله، بررسی نسبت آموزۀ قیاس‌ناپذیری کوهن با دیدگاه واقع‌گرایی در علم بود. روش: روش نیل به هدف ترسیم شده در این مقاله، عبارت از بررسی روایت‌های فرگه و کریپکی- پاتنم از نظریۀ ارجاع‌گرایی و نیز تبیین تعبیرهای آموزۀ قیاس‌ناپذیری کوهن است. همچنین مناقشۀ کوهن و ذات‌گرایان مطرح و تحلیل می‌شود. یافته‌ها: مطابق بررسی‌ها و استدلال‌های ارائه شده در این مقاله، آموزۀ قیاس‌ناپذیری کوهن در خ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
فصلنامه نقد کتاب فلسفه،کلام و عرفانجلد ۱، شماره فصلنامه نقد کتاب کلام ،فلسفه ،عرفان، صفحات ۹۷-۱۰۶
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023